Obligacje korporacyjne jako instrument finansowy

Pojęcie instrumentu finansowego jest dość szerokie i nie można go ująć w jednej, podstawowej definicji. W Polsce dwa dokumenty określają ten termin: Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi oraz Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (oraz oczywiście ich nowelizacje). Także rozumienie instrumentów finansowych różni się w zależności od tego czy patrzymy na nie z perspektywy polskiej czy zagranicznej dlatego też warto jest ten temat przybliżyć.

Zgodnie z ustawą o obrocie instrumentami finansowymi, polskimi instrumentami finansowymi są papiery wartościowe (np. obligacje korporacyjne) oraz instrumenty niebędące papierami wartościowymi. Papiery wartościowe to dokumenty, które określają prawa majątkowe danej osoby i do nich zaliczamy akcje, prawa do akcji, warranty subskrypcyjne, kwity depozytowe, obligacje, listy zastawne, certyfikaty inwestycyjne oraz inne papiery wartościowe wyemitowane na podstawie właściwych przepisów prawa polskiego lub obcego. W myśl ustawy do papierów wartościowych zalicza się również zbywalne prawa majątkowe. Natomiast instrumentami niebędącymi papierami wartościowymi są: tytuły uczestnictwa w instytucjach zbiorowego inwestowania, finansowe kontrakty terminowe, prawa majątkowe oraz jeszcze inne instrumenty dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym na terytorium danego państwa członkowskiego.

Według Ustawy o rachunkowości, poprzez instrument finansowy rozumiemy konkret, który powoduje powstanie aktywów finansowych u jednej ze stron i zobowiązania finansowego albo instrumentu kapitałowego u drugiej ze stron. Aby móc to w pełni wyjaśnić należy znać znaczenie kilku dodatkowych pojęć, takich jak aktywa finansowe, zobowiązania finansowe oraz instrumenty kapitałowe. Aktywami finansowymi są posiadane przez określoną jednostkę gospodarczą aktywa pieniężne oraz instrumenty kapitałowe, które zostały wyemitowane przez inne jednostki. Aktywami pieniężnymi mogą być aktywa w formie waluty krajowej, obcej oraz dewiz. Zobowiązanie finansowego to takie zdarzenie gospodarcze, które obliguje podmiot do wydania aktywów finansowych na z góry określonych ? niekorzystnych, warunkach. Natomiast instrument kapitałowy to kontrakt, z którego wynika prawo do majątku jednostki pozostałego po spłaceniu wszystkich wierzycieli.

Dyrektywy Unii Europejskiej do pojęcia instrumentów finansowych zaliczają m. in.: zbywalne papiery wartościowe, jednostki uczestnictwa w przedsiębiorstwach zbiorowego inwestowania oraz jednostki uczestnictwa w przedsiębiorstwach zbiorowego inwestowania, instrumenty rynku pieniężnego, transakcje opcyjne, instrumenty pochodne dotyczące przenoszenia ryzyka kredytowego i kontrakty finansowe na transakcje różnicowe.

Część z tych informacji w znaczącym stopniu pokrywa się ze sobą, aczkolwiek istnieją pewne rozbieżności pomiędzy definicjami, dlatego też warto jest sobie zdawać z nich sprawę. W aspekcie obligacji korporacyjnych najczęściej mówi się o rozumieniu instrumentów finansowych w myśl ustawy o obrocie instrumentami finansowymi.